Nielegalne opłaty na cmentarzach – co mówią sądy?
Czy zdarzyło Ci się zapłacić za przedłużenie miejsca na cmentarzu, za wjazd na jego teren lub korzystanie z różnych udogodnień? Okazuje się, że spora część takich opłat może być całkowicie niezgodna z obowiązującym prawem. Ostatnie orzeczenia Wojewódzkich Sądów Administracyjnych w Olsztynie i Warszawie otwierają drzwi do odzyskania pieniędzy przez wielu Polaków.
Przełomowe wyroki w sprawie opłat cmentarnych
Sądy administracyjne podkreślają, że jedyne opłaty, które gmina może pobierać, to te bezpośrednio wynikające z aktu pochówku. Warto zwrócić uwagę na kluczową tezę jednego z wyroków:
Gmina może pobierać wyłącznie te opłaty, które bezpośrednio wynikają z aktu pochówku.
W praktyce oznacza to, że opłaty za wjazd na teren cmentarza, korzystanie z jego infrastruktury, czy też wydłużenie prawa do korzystania z miejsca na grób, nie powinny istnieć. To precedensowe rozstrzygnięcia, które mogą zachęcić mieszkańców całego kraju do walki o swoje prawa, a samorządy obowiązuje teraz konieczność przeglądu i ewentualnej korekty regulacji dotyczących funkcjonowania cmentarzy komunalnych.
Jakie opłaty mogą być uznane za nielegalne?
Wyraźnie z orzeczeń sądów wynika, że prawo pozwala na pobieranie tylko tych opłat, które są ściśle powiązane z samym pochówkiem. Sądy wskazują, że samorządy nie mają prawa tworzyć nowych kategorii opłat, które nie zostały przewidziane w ustawie o cmentarzach i chowaniu zmarłych. Jak zauważono w jednym z wyroków:
Samorząd nie może tworzyć nowych kategorii opłat, których ustawodawca nie przewidział.
Oznacza to, że tysiące Polaków mogły uiszczać opłaty za usługi, które nie mają prawa bytu, takie jak korzystanie z chłodni, udostępnienie pomieszczenia do przygotowania zwłok, a nawet wjazd na teren cmentarza. Wszystkie te kwoty mogą stanowić podstawę do dochodzenia zwrotu.
Co zrobić, jeśli zapłaciłeś nielegalną opłatę?
W przypadku, gdy uiściłeś opłatę, którą sąd uznałby za bezprawną, masz prawo domagać się zwrotu poniesionych kosztów. Po uprawomocnieniu się orzeczenia zarządca cmentarza może zostać zobowiązany do oddania nienależnie pobranych środków. Prawnicy podkreślają, że tego typu wyroki mogą stać się punktem odniesienia do kwestionowania podobnych uchwał w innych regionach Polski.
To ważny moment dla wszystkich osób, które przez lata płaciły dodatkowe opłaty „z przyzwyczajenia”. Dzięki ostatnim orzeczeniom sądów, nie tylko możliwe jest odzyskanie pieniędzy, ale również przyczynić się do większej transparentności funkcjonowania cmentarzy komunalnych w całym kraju.