Nowy system waloryzacji rent i emerytur – co przygotowuje Karol Nawrocki?
Karol Nawrocki, prezydent elekt, intensywnie pracuje nad projektami ustaw, które mają pozwolić mu na realizację wyborczych obietnic. Najważniejszą z nich dla seniorów jest zapowiedziana zmiana w mechanizmie waloryzacji rent i emerytur. Proponowany system ma zapewnić przede wszystkim większe korzyści dla najuboższych emerytów i rencistów.
Waloryzacja kwotowo-procentowa – więcej dla najmniej zarabiających
Tradycyjne podwyżki świadczeń opierały się przede wszystkim na wskaźniku inflacji. Tymczasem Nawrocki proponuje wprowadzenie innowacyjnego mechanizmu waloryzacji kwotowo-procentowej. Dzięki temu seniorzy mogliby otrzymać co najmniej 150 zł brutto miesięcznie (około 136 zł netto), niezależnie od wysokości pobieranego świadczenia, o ile przekracza ono minimalną emeryturę.
Oznacza to, że osoby z najniższymi świadczeniami, np. otrzymujące obecnie 1878,91 zł brutto, skorzystałyby znacznie bardziej niż przy klasycznej waloryzacji procentowej – ich emerytura wzrosłaby do 2028,91 zł brutto.

Jak wyliczają się realne korzyści dla emerytów?
Według danych przedstawionych przez „Fakt”, nowa forma waloryzacji może być korzystniejsza w większości przypadków w porównaniu do obecnego systemu procentowego. Przykładowo:
- Emerytura 1800 zł brutto (1638 zł netto): obecna waloryzacja to 1723,18 zł netto, natomiast po zmianie wyniesie 1774,50 zł netto – zysk netto to 51,32 zł więcej.
- Emerytura 2000 zł brutto (1820 zł netto): dodatkowy zysk netto po zmianie to około 41,86 zł.
- Emerytura 2900 zł brutto (2591 zł netto): zysk jest znacznie niższy i wynosi jedynie 3,77 zł netto.
Minimalne świadczenie obecnie wynosi 1878,91 zł brutto, które w nowym systemie miałoby wzrosnąć do 2028,91 zł brutto. Natomiast dla emerytur przekraczających około 3061 zł, obowiązywał będzie wzrost procentowy przewyższający 150 zł.
Kto skorzysta najbardziej? Najubożsi seniorzy w centrum uwagi
Z danych GUS wynika, że około 15% emerytów zagrożonych jest ubóstwem relatywnym. Nowy mechanizm waloryzacji ma szansę znacząco tę liczbę zmniejszyć.
Wyższe, regularne dochody to lepsza dostępność do zdrowej żywności, leków, wizyt lekarskich oraz rehabilitacji. W szczególności osoby starsze, często borykające się z chorobami przewlekłymi, mogą odczuć realną poprawę jakości życia dzięki dodatkowym środkom.
Propozycja Nawrockiego premiuje seniorów z mniejszymi świadczeniami – ich wzrost świadczenia będzie większy niż przy dotychczasowej waloryzacji procentowej. Jednak nie wszyscy patrzą na to pozytywnie.
Zdaniem dr. Tomasza Lasockiego z Politechniki Warszawskiej, osoby, które przez lata wpłacały wyższe składki, mogą poczuć się poszkodowane, ponieważ ich wzrost świadczeń będzie relatywnie mniejszy. To rodzi pytania o sprawiedliwość i długoterminowe konsekwencje społeczne nowego rozwiązania.
Czy ta zmiana jest realna? Polityczne wyzwania i koszty
Waloryzacja kwotowo-procentowa była już praktykowana podczas wcześniejszych rządów PiS, jednak jej ponowne wprowadzenie może napotkać przeszkody polityczne. Zdaniem ekspertów, wdrożenie tego systemu może być «trudne ze względów politycznych».
Trzeba też mieć na uwadze większe koszty, które będzie generować nowa forma podwyżek. W tym samym czasie prezydent elekt deklaruje realizację innych kosztownych reform, m.in. obniżkę VAT, likwidację podatku Belki, podniesienie progu podatkowego oraz wprowadzenie zerowego PIT dla rodzin z dziećmi.