Czarna seria trwa. Nie żyje Rafał Zapała. Miał tylko 49 lat
Ból i smutek ponownie ogarniają środowisko artystyczne po tragicznej informacji o śmierci Rafała Zapały. Ten wybitny twórca i innowator muzyczny odszedł, mając zaledwie 49 lat. Jego odejście to ogromna strata zarówno dla Polski, jak i dla międzynarodowej sceny muzycznej.
Kim był Rafał Zapała?
Rafał Zapała to postać wyjątkowa, łącząca w sobie pasję do muzyki z nowoczesną technologią. Jego twórczość nie poddawała się prostym klasyfikacjom – był kompozytorem, improwizatorem oraz eksperymentatorem. Talent oraz kreatywność Zapały niejednokrotnie podkreślano w środowisku muzycznym, gdzie uchodził za wizjonera nowej ery dźwięku.
Ukończył dyrygenturę chóralną i kompozycję na Akademii Muzycznej w Poznaniu, gdzie później sam wykładał. Współtworzył tam Studio Muzyki Elektroakustycznej, które stało się miejscem innowacji i poszukiwań dźwiękowych. W 2023 roku został uhonorowany tytułem profesora zwyczajnego — wyrazem uznania dla jego pracy pedagogicznej i artystycznej.
Innowacyjne podejście do edukacji muzycznej
Zapała zrywał z tradycyjnymi schematami nauczania muzyki. W jego kierunku kompozycji elektroakustycznej studenci nie musieli mieć znajomości zapisu nutowego. Wierzył, że muzyka może być tworzona i przekazywana na wiele sposobów, co tłumaczył w wywiadzie dla Kulturaupodstaw.pl:
„Studenci, którzy dostają się na nasze studia, zwykle mają już własny język tworzenia, zapisywania muzyki i komunikowania się z wykonawcami. Nie ma sensu ograniczać się wyłącznie do tradycyjnego zapisu nutowego.”
Międzynarodowe sukcesy i współprace
Choć korzeniami związany z akademią, jego muzyka zyskała uznanie również poza jej murami. Współpracował z licznymi artystami reprezentującymi różnorodne gatunki, od kompozytorów współczesnych po zespoły alternatywne i jazzowe. W 2024 roku przygotował dla grupy Hańba! utwór „6:40”, który miał premierę podczas prestiżowego festiwalu Warszawska Jesień.
Jego utwory rozbrzmiewały na najważniejszych festiwalach muzyki współczesnej, takich jak Sacrum Profanum czy Malta Festival, a także za granicą – w Stanach Zjednoczonych, Chinach, Niemczech oraz Włoszech. W 2021 roku został laureatem prestiżowego stypendium Fulbrighta, które pozwoliło mu prowadzić badania i tworzyć na Stanford University.
Wspomnienia i wyrazy żalu
Jerzy Kornowicz, dyrektor Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”, podzielił się wzruszającymi słowami po śmierci Zapały:
„Zmarł Rafał Zapała. Jeden z najbardziej utalentowanych muzycznie ludzi, których znam; obdarzony nie tylko intelektem, ale także niezwykłą życzliwością, poczuciem humoru i dystansem do świata. Człowiek i twórca niemal idealny.”
Dziedzictwo, które przetrwa
Odejście Rafała Zapały to ogromna strata dla całej kultury współczesnej. Jego innowacyjne podejście do muzyki i edukacji pozostawiło trwały ślad, który będzie inspirował kolejne pokolenia artystów. W czasach, gdy technologia coraz mocniej przenika do świata sztuki, Zapała był przykładem, że właśnie na tym styku można tworzyć dźwięki pełne emocji i głębi.
Choć jego życie zakończyło się przedwcześnie, pamięć o nim na pewno będzie żywa w sercach miłośników muzyki i akademików. Jego odejście przywołuje refleksję nad tym, jak ważna jest kreatywność i odwaga w przekraczaniu granic artystycznych.