„Cuda przy urnach” w II turze. Nowy ruch PKW ws. wyborów prezydenckich, padła kluczowa data

W poniedziałek, 16 czerwca, zakończył się czas na składanie protestów wyborczych dotyczących II tury wyborów prezydenckich. Tego dnia Państwowa Komisja Wyborcza (PKW) przyjęła sprawozdanie dotyczące przebiegu wyborów. Dokument ten został skierowany do Sądu Najwyższego, który teraz będzie decydował o ważności przeprowadzonych wyborów. Co dokładnie ustaliła PKW i kiedy poznamy ostateczną decyzję?

Wyniki wyborów nadal budzą emocje i pytania

1 czerwca Polacy zdecydowali, kto przez pięć kolejnych lat będzie pełnił urząd prezydenta RP. Obywatelski kandydat popierany przez Prawo i Sprawiedliwość zdobył 50,89% głosów i tego samego dnia rozpoczęły się przygotowania do jego inauguracji. W ostatnim tygodniu Karol Nawrocki otrzymał uchwałę PKW potwierdzającą oficjalny wynik wyborów prezydenckich.

Jednak mimo zakończenia oficjalnego procesu wyborczego, nie ustają wątpliwości dotyczące przebiegu głosowania oraz pracy obwodowych komisji wyborczych. Państwowa Komisja Wyborcza jednomyślnie (6 głosów za, 1 przeciw, 2 wstrzymujące się) przyjęła dokument ze sprawozdaniem z wyborów, które teraz trafiło do Sądu Najwyższego. Wniosek zawiera również prośbę, aby Prokurator Generalny Adam Bodnar otrzymał dostęp do tych dokumentów na podstawie złożonego protestu przez posła Ryszarda Kalisza.

Sprawozdanie PKW wskazuje na dwa poważne uchybienia

Zaprzysiężenie nowego prezydenta zaplanowano na 6 sierpnia. Zanim jednak do tego dojdzie, Sąd Najwyższy musi potwierdzić ważność całego procesu wyborczego na podstawie sprawozdania PKW. W raporcie czytamy:

„Na podstawie posiadanych dokumentów i informacji dotyczących przebiegu głosowania w dniach 18 maja i 1 czerwca 2025 r. stwierdzamy, że podczas głosowania, zwłaszcza w drugiej turze, miały miejsce incydenty mogące mieć wpływ na wynik wyborów.”

Mowa tu o dwóch głównych problemach:

• Wykorzystywaniu przez członków niektórych obwodowych komisji nieautoryzowanego oprogramowania. Program ten służył nieformalnej weryfikacji uprawnień do głosowania, co mogło powodować nieuzasadnione odmowy wydania kart do głosowania.
• Powtarzających się błędach w protokołach niektórych komisji dotyczących nieprawidłowego przypisania liczby głosów kandydatom.

Zastosowanie takiego oprogramowania mogło naruszać gwarantowane konstytucyjnie prawo wyborcze. Natomiast błędy protokołowe wskazują na potrzebę dokładniejszej analizy ich przyczyn oraz wdrożenia środków, które zapobiegną podobnym problemom w przyszłości.

Nowy ruch PKW i dalsze kroki prawne

PKW wykonała swoje zadanie przekazując już sprawozdanie Sądowi Najwyższemu. W międzyczasie, do SN nadchodziły kolejne protesty wyborcze – według rzecznika SN do godziny 16:00, 16 czerwca, złożono już około 3 tysięcy takich zgłoszeń, a ostateczna liczba najpewniej będzie jeszcze większa.

„Prawo wyborcze jest instytucją konstytucyjną i podstawą legitymizacji władzy publicznej, dlatego wymaga wyjątkowej ochrony. Wszelkie wątpliwości co do jego ewentualnego naruszenia muszą być rozstrzygane niezależnie i bezstronnie. Protesty wyborcze oraz decyzja o ważności wyborów powinny zostać podjęte przez taki skład Sądu Najwyższego, którego status nie rodzi żadnych wątpliwości co do jego zgodności z Konstytucją oraz normami międzynarodowymi.”

Sąd Najwyższy stanie więc przed zadaniem rozważenia wszystkich formalnych zgłoszeń oraz oceny sprawozdania PKW. Ostateczne orzeczenie dotyczące ważności wyborów musi zostać wydane w ciągu 30 dni od oficjalnego ogłoszenia wyników, co oznacza, że decyzję można spodziewać się najpóźniej do 2 lipca 2025 roku.