Kwalifikacja wojskowa 2026 – wezwania otrzyma 235 tys. osób, także kobiety

Ministerstwo Obrony Narodowej opublikowało nowe rozporządzenie, które reguluje kwalifikację wojskową zaplanowaną na rok 2026. Według danych, wezwanie na komisję lekarską otrzyma około 235 tysięcy osób, wśród nich również kobiety. To istotna zmiana, ponieważ w skład obowiązkowych osób podlegających kwalifikacji po raz pierwszy wejdą przedstawicielki płci żeńskiej spełniające określone kryteria.

Terminy i przebieg kwalifikacji

Zgodnie z rozporządzeniem MON z 27 sierpnia 2025 r., kwalifikacja wojskowa rozpocznie się 16 stycznia 2026 roku, a same procedury medyczne i administracyjne potrwają prawie trzy miesiące – od 2 lutego do 30 kwietnia 2026 r.

Podkreśla się, że celem kwalifikacji jest ocena fizycznej i psychicznej zdolności do czynnej służby wojskowej u około 235 tysięcy osób, które w 2026 roku będą zobowiązane do stawienia się przed komisją.

Komu przysługuje obowiązek stawienia się na kwalifikacji?

• Mężczyźni urodzeni w 2007 roku, czyli kończący w 2026 roku 19 lat.
• Mężczyźni z roczników 2002–2006, którzy nie mają jeszcze ustalonej kategorii zdolności do służby wojskowej.
• Osoby czasowo niezdolne do służby w latach 2024–2025, jeśli termin ich niezdolności kończy się przed zakończeniem kwalifikacji 2026 r. lub złożyły wniosek o zmianę kategorii zdolności.
• Kobiety urodzone między 1999 a 2007 rokiem, które posiadają kwalifikacje przydatne do służby wojskowej lub kończą naukę w roku akademickim 2025/2026 na kierunkach wskazanych w ustawie o obronie ojczyzny.
• Ochotnicy – osoby, które ukończyły 18 lat i zgłoszą się dobrowolnie do kwalifikacji.
• Osoby z nieuregulowanym stosunkiem do służby wojskowej do końca roku, w którym kończą 60 lat, o ile nie mają ustalonej kategorii zdolności.

Proces kwalifikacji – nie pobór, lecz ocena zdrowia

Wojskowa komisja lekarska przede wszystkim przeprowadzi badania lekarskie i psychologiczne, które pomogą ustalić kategorię zdolności do służby. Kategorie te oznaczają:

• Kategoria A – pełna zdolność do czynnej służby wojskowej.
• Kategoria B – czasowa niezdolność do służby, wymagająca ponownego stawienia się przed komisją.
• Kategoria D – brak zdolności do służby wojskowej w czasie pokoju.
• Kategoria E – trwała i całkowita niezdolność do służby wojskowej.

Zwolnienia i konsekwencje nieobecności

Osoby powołane na kwalifikację mogą liczyć na zwrot kosztów podróży oraz rekompensatę za utracone wynagrodzenie, która wynosi równowartość 1/30 minimalnego wynagrodzenia za każdy dzień obecności na komisji.

Jednak nieusprawiedliwiona nieobecność zagraża poważnymi sankcjami, takimi jak:

• nałożenie grzywny przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta w celu wymuszenia stawiennictwa,
• przymusowe doprowadzenie przez policję,
• kara ograniczenia wolności albo grzywna do 5000 zł, zgodnie z art. 681 ustawy o obronie ojczyzny.

Organizatorzy i odpowiedzialność

Za przeprowadzenie kwalifikacji odpowiadają wojewodowie i starostowie powiatowi. Natomiast zapewnienie obecności przed komisją leży w gestii władz lokalnych, czyli wójtów, burmistrzów oraz prezydentów miast.

Co warto wiedzieć o kwalifikacji?

Obowiązkowe wezwania dotyczą przede wszystkim młodych mężczyzn, ale również wprowadza się możliwość kwalifikacji kobiet mających odpowiednie kwalifikacje lub kończących studia na wskazanych kierunkach. To odróżnia obecne przepisy od tych funkcjonujących wcześniej i świadczy o zmianach oraz otwarciu na kobiety w kontekście służby wojskowej.

Kwalifikacja nie jest równoznaczna z poborem; jej celem jest ocena zdolności do służby, nie nakłanianie do służby obowiązkowej. To jednak ważny element bezpieczeństwa państwa i przygotowania rezerw.

Zwrot kosztów i prawa powołanych

Wszystkie osoby, które stawią się na komisji, mogą liczyć na zwrot kosztów dojazdu i rekompensatę za czas nieobecności w pracy. To istotne wsparcie dla osób, które muszą przerwać swoje obowiązki zawodowe w związku z kwalifikacją wojskową.

Przestrzegaj terminów, unikniesz kar

Choć wezwanie do kwalifikacji może budzić obawy, warto pamiętać, że niestawienie się bez uzasadnienia może skończyć się wysoką karą finansową czy nawet ograniczeniem wolności. Zachowanie terminów zgodnie z obowiązującymi terminami gwarantuje uniknięcie nieprzyjemności i formalności administracyjnych.