Od 2015 roku świadczenie 800 plus, wcześniej znane jako 500 plus, stanowi fundamentalny element polityki prorodzinnej w Polsce. Jednak coraz częściej pojawiają się postulaty o jego ograniczenie, a nawet zniesienie. Krytycy programu wskazują na jego wysokie koszty oraz brak znaczącego wpływu na podniesienie dzietności w kraju.
Badanie przeprowadzone przez SW Research dla „Rzeczpospolitej” ujawnia, że połowa ankietowanych opowiada się za ograniczeniem bądź całkowitym zakończeniem programu. Mimo tych opinii, rząd wielokrotnie zapewniał, że świadczenie będzie kontynuowane, choć już wprowadzono pewne kryteria, które mogą wykluczyć wiele dzieci z prawa do niego.
Nowe wymagania od 1 czerwca 2025 – pieniądze dla uczących się w Polsce
Nowy okres rozliczeniowy programu „Rodzina 800 plus” obowiązuje od 1 czerwca 2025 roku, wprowadzając zmienione reguły przyznawania świadczenia. Zmiany były zaplanowane niezależnie od wyników wyborów prezydenckich. Zgodnie z nowelizacją prawa, warunkiem otrzymania 800 plus jest realizacja obowiązku szkolnego przez dziecko na terenie Polski.
Najbardziej dotkliwie zmiana ta uderza w uchodźców z Ukrainy. Do tej pory ich dzieci mogły uczyć się zdalnie, korzystając z ukraińskiego systemu edukacji. Obecnie brak udziału w polskiej placówce edukacyjnej oznacza utratę prawa do świadczenia. Aktualnie około 20 tysięcy dzieci mogło doświadczyć takiej sytuacji. Przewidziano jednak wyjątek dla dzieci kończących ukraińską edukację, które dalej mogą uczyć się zdalnie, zachowując prawo do 800 plus.
Stanowisko Karola Nawrockiego wobec programu 800 plus
Kandydat na prezydenta z ramienia Prawa i Sprawiedliwości, Karol Nawrocki, w trakcie kampanii jasno zadeklarował brak zamiaru likwidowania świadczenia 800 plus. W telewizyjnej debacie stwierdził:
– Nie pozwolę podwyższyć wieku emerytalnego dla kobiet i mężczyzn, ale także będę walczył o 800 plus. Ta polityka socjalna rządu PiS to ogromny sukces i warto to uznać – podkreślił.
Podczas spotkania z mieszkańcami Tucholi zwrócił uwagę na problem depopulacji i podkreślił konieczność wsparcia rodzin, a podczas marszu w Warszawie dodał:
– Będę walczył o trzynaste i czternaste emerytury. Nie pozwolę odebrać 800 plus.
Warto dodać, że słowa te nie wiązały się jednak z żadnymi konkretnymi planami rządowymi, ponieważ według przedstawicieli koalicji nie przewiduje się zmian w programie 800 plus.
– Nie ma żadnych planów dotyczących modyfikacji 800 plus. Opinię publiczną próbuje się straszyć przez opozycję. Ten program na stałe wpisał się w budżety polskich rodzin i nie ma planów jego likwidacji – mówił w październiku 2024 minister finansów trzeciego rządu Donalda Tuska – Andrzej Domański.
W kwestii świadczeń dla obcokrajowców nowy prezydent ma jasne stanowisko:
– To będzie najważniejsza zmiana prawa w ostatnich latach. W kolejkach do lekarzy i placówek medycznych pierwszeństwo muszą mieć obywatele Polski. W przedszkolach i szkołach – polskie dzieci. Należy wprowadzić brak dopłat do ukraińskich i innych emerytur, a świadczenia socjalne powinny przysługiwać głównie Polakom – mówił podczas nagrania udostępnionego 7 kwietnia przez sztab wyborczy.